Anksiyete (kaygı) bozukluğu

Ara sıra kaygılı olmak, yaşamın normal bir parçasıdır. Ayrıca, anksiyete bozukluğu olan kişiler genelde gündelik yaşam hakkında yoğun, aşırı ve devamlı endişe ve korkuya sahiptir. Çoğu zaman kaygı bozuklukları dakikalar içinde doruğa ulaşan ani, yoğun, kaygı ve korku duygularının sürekliliğini içerebilir.

Bunun gibi endişe ve panik duyguları size gündelik yaptığınız işlerde müdahale edebilir ve kontrol edilmesi gerçekten zor olabilir, bunlar gerçek yaşanabilecek şey ile orantısızdır ve beklenildiğinden bazen uzun sürebilir. Bu tür hisleri önlemek için sizi buna sebebiyet verebilecek her türlü ortamdan ya da durumdan kaçınabilirsiniz.

Anksiyete bozukluklarının örnekleri arasında yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal fobi yani diğer adıyla sosyal anksiyete bozukluğu, ayrılık anksiyetesi bozukluğu ve spesifik türde fobiler yer alır. Birden çok fazla anksiyete bozukluğunuz olabilir. Şunu belirtmemizde fayda var, yaşadığınız kaygı tedavi gerektiren bir durumdan kaynaklabilir.

Ayrıca anksiyete belirtileri, küçükken, gençlik yıllarında başlayabilir ve yetişkinliğe kadar malesef sürebilir. Lütfen unutmayın, ne tür bir kaygınız varsa, tedavi olmak size gerçekten yardımcı olabilir.

Belirtiler

Sık görülen anksiyete belirtileri ve bulgular şunları içerebilir:

• Göğüs ağrısı
• Terlemek
• Titremek (üşümek gibi)
• Gergin veya huzursuz hissetmek
• Yaklaşan bir sıkıntı veya panik duygusuna sahip olmak
• Hızlı atan bir kalp hızına sahip olmak
• Aşırı yoğun tempoda nefes alıp vermek
• Dayanıksız veya aşırı yorgun hissetmek
• Endişeniz yüzünden herhangi bir şey hakkında konsantre olmada veya düşünmede sorun yaşamak
• Rahat uyuyamamak
• Sindirim sistemi organlarınızda problemler yaşamak
• Yaşadığınız endişeyi kontrol etmekte çok zorlanmak

Burada anksiyete türlerine değineceğiz, fakat unutmayın eğer anksiyete problemleri yaşıyorsanız bir psikolog sizlere yardımcı olabilir, tedavi almaya yanaşmamak sizi daha da kötü yapabilir.

Anksiyete bozukluğu türleri şunlardır:

• Ayrılık endişesi bozukluğu, oğlunuzun veya kızınızın gelişimine göre aşırı düzeyde olan ebeveynlik rolüne sahip diğer kişilerden ayrılmayla ilgili endişe yaşamalarını bir büyüme çağı bozukluğu diyebiliriz.
• Sosyal fobi (Sosyal anksiyete bozukluğu), mahçupluk, başkaları tarafından eleştirilme veya olumsuz olarak görülme kaygısı nedeniyle yüksek düzeyde endişe, korku ve sosyal durumlardan kaçınmayı içerebilir.
• Spesifik fobiler, belirli bir nesneye, olaya maruz kaldığınızda bu durumdan kaçınma isteğiyle karşılaşabilirsiniz. Yaşanan fobiler çoğu kişide olmasada panik ataklara neden olabilir.
• Maddeye bağlı anksiyete bozukluğu, zehirli bir maddeye maruz kalma, ilaçların suistimal edilerek kullanılması, ilaç kullanımı veya uyuşturucuyu bıraktıktan sonra deneyimlenebilen aşırı fazla anksiyete veya panik semptompları malesef deneyimlenebilir.
• Diğer tanımlanmış anksiyete bozukluğu ve değinilmemiş kaygı bozukluğu, diğer kaygı problemleri için net karşılamayan ancak gerçekten zor hissettiren ve zararlı olabilecek kadar ciddi olabilen fobiler veya anksiyete için günümüzde şuanda kullanılan terimlerdir diye tanımlayabiliriz.
• Agorafobi, panik halini yaşamanıza ve kapana kısılmış, çaresiz, zayıf, dayanıksız veya mahcup hissetmenize sebebiyet verebilecek ortamlardan veya olaylardan korkup sıklıkla kaçındığınız bir tür anksiyete bozukluğudur.
• Sağlıksal kaygı bozukluğu, doğrudan fiziksel bir sağlık probleminin sebebiyet verdiği aşırı endişe yada panik işaretlerini içerir.
• Genel anksiyete bozukluğu, devamlı ve çok fazla endişeyi ve olaylar hakkında ayrıca normal, rutin problemler endişeyi içerir. Kaygı gerçek halle orantısızdır, kontrol edilmesi çok basit değildir ayrıca fiziksel olarak nasıl hissettiğinizi etkileyebilir. Normalde başka anksiyete bozuklukları veya depresyon ile beraber ortaya çıkabilir.
• Panik bozukluğu, dakikalar içinde zirveye ulaşan anlık fazla kaygı ve korku duygularının tekrarlayan bölümlerini içerebilir. Göğüs ağrısı, kalp çarpıntısı veya nefes darlığı, gibi hisleriniz olabilir. Bunun gibi yaşanan panik atakların tekrar yaşanabilmesinden kaygılanmanıza veya meydana geldikleri yerlerden, durumlardan ya da olaylardan kaçınmanıza sebebiyet verebilir.

Ne zaman doktordan yardım almalıyım

Aşağıdaki durumlarda doktorunuzdan yardım alın, bunlar:

• Yoğun kaygılandığınız ve bu problem hayatınızın diğer bölümlerini, kurduğunuz bağları veya çalışma hayatınızı zora soktuğunu düşünüyorsanız
• Kaygınız, korkunuz veya endişenizin sizi yıprattığını ve kontrol edilmesinin zor olduğunu deneyimliyorsanız
• Depresyonda olduğunuzu hissediyorsunuz, alkol veya madde alımı ile ilgili problem yaşıyorsanız bir başka olarak kaygıyla diğer mental sağlık problemleri yaşıyorsanız
• Kaygınızın fiziksel bir tıbbi problemle ile ilgili olabileceğini aklınızdan geçiriyorsanız
• Kendinizi öldürme düşünceleriniz varsa bu durumda derhal acil yardım isteyin

Lütfen unutmayın, endişeleriniz kendi kendine geçmeyebilir bu yüzden eğer yardım talep etmezseniz bu sizi daha da kötüleştirebilir. Daha fazla kötüleşmeden bir an önce doktorunuza görünün. Erken yardım alırsanız tedavisi daha kolay olabilir. Unutmayın ki sağlığınız paha biçilemez.

Nedenler

Kaygı bozukluklarının nedenleri ne yazık ki henüz tam olarak bulunamamıştır. Kalıtsal özellikler bir faktör olabilir. Ayrıca travmatik yaşanan olaylar kaygıya yatkın olan insanlarda anksiyete bozukluklarını tetikliyor olabilir.

Tıbbi nedenler

Nadir kişiler için anksiyete altta yatan bir sağlık sorunuyla bağlantılı olabilir. Bazı hallerdeyse, anksiyete belirtileri ve belirtileri sağlıksal bir hastalığın ilk göstergeleridir diyebiliriz. Doktorunuz endişenizin tıbbi bir nedeni olabileceğinden şüphelenirse, sorun belirtilerini aramak için testler isteyebilir. Bu testleri lütfen cevaplayamaya var gücünüzle çalışın.

Anksiyete ile bağlantılı olabilecek sağlıksal problemlerden bazıları:

• Uyuşturucu içme veya bırakma süreci geçen zamanlar
• Alkol, anksiyete önleyici ilaçlar veya diğer ilaçları bırakma evresi
• Kronik ağrı
• Kalp hastalığı
• Şeker hastalığı
• Tiroid problemleri
• Kronik koah ve astım gibi solunum bozuklukları

Kaygıyı tetikleyen şey kullandığınız ilaçların yan etkisi olabilir.

Aşağıda gösterilenlerde, kaygınızın altta yatan bir sağlıksal durumdan kaynaklanıyor olması mümkün olabilir, bunlar:

• Anksiyete bozukluğu olan herhangi bir kan akrabanız varsa
• Küçükken kaygı bozukluğunuz varsa
• Endişe yüzünden belirli şeylerden veya olaylardan kaçıyorsanız
• Hayatınızda yaşadıklarınızla alakasız gibi görünen ama daha önce bir endişe geçmişiniz olduysa

Ortaya çıkarabileceği problemler

Anksiyete bozukluğunuz varsa bu sizi kaygılandırmaktan ötesini yapabilir. Belirtmemizde fayda var, alt kısımdakilere benzer başka mental ve fiziksel problemlere sebebiyet verebilir veya mevcut olanları daha da kötü yapabilir, bunlar:

• Baş ağrısı, ağrı
• Sosyal ortamlardan kaçınma
• Eğitim görünen yerde veya çalıştığınız yerde oluşan sorunlar
• İyi bir yaşam kalitesi olmama
• Kendinizi öldürme
• Depresyon veya diğer mental sağlık problemleri
• Madde kullanımı
• Uyku sorunları (uykusuzluk nedeniyle uyuyamama)
• Sindirim veya bağırsak sorunları

Oluşturabilecek faktörler

Şimdi okuyacaklarınızı anlayabilmeniz çok önemlidir. Bu sayede anksiyeteye sebebiyet verebilen faktörleri dikkatli şekilde okuyun

Bu faktörler kaygı probleminin artma riskini artırabilir, bunlar:

• Diğer ruh sağlığı bozuklukları. Bipolar gibi diğer akıl sağlığı bozuklukları olan kişilerde genellikle ekstra bir kaygı bozukluğu olabilir.
• Kaygı bozukluğu olan akrabalara sahip olmak. Anksiyete bozuklukları ailelerde ve akrabalarda da olabilir.
• Uyuşturucu veya alkol. Malesef kaygı bozukluğunuz varsa, uyuşturucu veya alkol kullanma olasılığınız anksiyetesi olmayan kişilere göre daha fazla olabilir. Hoşunuza gitmeyen sosyal durumlarda stresinizi azaltmak için alkol veya uyuşturucu kullanmayın eğer kullanırsanız bu kendinizi utanç, kişisel sorunlar ve endişeye yol açabilen başka problemlere sebebiyet verebilir.
• Cinsiyet. Nedeni tam olarak net olmamakla birlikte kadınların kaygılı olma olasılığı erkeklere göre daha yüksek.
• Travma. Eğer 20 yaş ve öncesi aşırı stres altında yaşamanıza sebebiyet vermiş olan geçmiş durumlar varsa, maalesef bunun yan etkilerini daha sonra ki yaşlarınızda hissetme ihtimaliniz yüksek olabilir. Bu travma sonrası stres bozukluğu olarak yer alabilir. Bu yaşadığınız travmaları hatırlarsanız bu kalp hızınızı arttırabilir, terleyebilirsiniz.
• Bir hastalık nedeniyle stres. Bir sağlık sorunu veya ciddi bir hastalığa sahip olmak, tedaviniz ve geleceğiniz gibi konularda önemli endişelere neden olabilir.
• Stres oluşumu. Büyük bir olay veya daha küçük stresli yaşam durumlarının birikmesi, örneğin ailede bir ölüm, iş stresi veya devam eden mali endişeler gibi aşırı kaygıyı tetikleyebilir.
• Kişilik. Belirli kişilik tiplerine sahip olan kişiler, kaygı bozukluklarına diğerler kişilere oranla daha fazla yatkın olabilir. Örneğin; eleştiriye aşırı duyarlılık, aşırı ahlaksıllık, ayrıntılarda takılı kalma, sosyal ortamlarda rahat hissedememe veya utangaçlık.

Önlem almak

Eğer kaygılı iseniz, belirtilerin etkilerini düşürmek için önlemler atabilirsiniz, bunlar:

• En kısa sürede yardım isteyin. Anksiyete bozukluğuna sahip olduğunuzu düşünüyorsanız en kısa sürede yardım alın. Eğer bunu erteleyip beklerseniz tedavi edilmesi daha zor olabilir, ve yaşam standartlarınızı günden güne düşürebilir.
• Hareketli olun. Sizi mutlu edebilecek, yüzünüzü gülümsetebilecek şeyler yapın. Sosyalleşme sizin endişelerinizi azaltabilir.
• Alkol ve uyuşturucu kullanımından kaçının. Bu maddelerden herhangi birine bağımlıysanız, bırakmayı denemek veya bıraktıktan sonra geçen süreç sizi huzursuz hissetirebilir. Kendi başınıza bırakamıyorsanız, doktorunuza görünün veya bırakmanıza yardımcı olabilecek kişilerden yardım alın.

Online psikolog yardımı

Bir psikolog size yardımcı olabilir, psikolog sizin zihninizi açık tutmanıza ve karşılaştığınız her stres, fobiler ve diğer problemleri çözmenize yardımcı olabilir. Ayrıca hayatınızı en iyi şekilde yaşamanızı, depresyon belirtilerinden ve diğer mental sağlık problemlerinden uzak tutmaya yardımcı olabilir. Bir psikolojik destek sizlere çok büyük yardımlar edebilir.

Sitemizden hemen psikolog desteği alabilirsiniz

Tedavi olmak istememek tehlikeli olabilir

Bir zihinsel problem yaşadığınızı düşünüyorsanız bunu ertelemenizi önermeyiz.

Mental tedavinizi ertelerseniz bunlar olabilir:

• Ruh sağlığı problemleri
• Kronik fiziksel sağlık problemleri
• Kronik ağrı
• İntihar

İntiharların, yaklaşık yüzde 89'unun tedavi edilmeyen bir akıl hastalığına bağlanabileceği tahmin edilmektedir.

Hemen yardım alabilirsin

Bir akıl hastalığınızın olduğunu düşünüyorsanız, yalnız değilsiniz. Çünkü tedavi olabilmek mümkün! Hemen bugün yardım alabilirsin ve ayrıca durumunun kötüye gitme olasılığını engelleyebilirsin. Unutma, yalnız değilsin. Eğer akıl hastalığı problemi yaşıyorsan, bu akıl hastalığını senin gibi bissürü insanın yaşadığını unutmamalısın.

Herkes akıl hastalığı yaşayabilir. Yardım istemekten asla çekinme.