Öncelerden manik depresif olarak isimlendirilen bipolar bozukluk, duygusal yükselişler ve düşüşler içeren aşırı fazla ruh hali değişimlerine sebebiyet verebilen bir mental sağlık halidir.
Depresyona girdiğinizde, kendinizi mutsuz veya umudunuzu yitirmiş bir şekilde hissedebilirsiniz ve çoğu aktivitelere olan ilginizi veya zevkinizi kaybedebilirsiniz. Ruh haliniz mani veya hipomaniye geçtiğinde, enerji dolu veya alışa gelmemiş şekilde sinirli hissedebilirsiniz. Bu ruh hali değişimleri enerjinizi, uykunuzu, aktivitelerinizi hatta sağlıklı düşünebilmenizi dahi etkileyebilir.
Ruh hali değişimleri ara sıra veya yılda birkaç kez ortaya çıkabilir. Birçok insan bazı duygusal belirtiler deneyimlerken, bazıları hiç deneyimleyemeyebilir.
Bipolar bozukluk yaşamınız boyunca sürebilir fakat bir tedavi alarak ruh hali değişimlerinizi ve başka belirtilerinizi kontrol altına alabilirsiniz. Genelikle bipolar bozukluk psikolojik danışmanlık yani bir diğer adıyla psikoterapi ile düzeltilebilir.
Bipolar bozuklukların birkaç türü vardır. Bunlar depresyon ve hipomani veya mani içerebilirler. Belirtiler, ruh hali ve davranışta tahmin edilemeyen değişikliklere neden olabilir ve bu sayede yaşamda önemli sıkıntı ve güçlüklere sebebiyet verebilir.
Lütfen bunu karıştırmayın, bipolar 2 bozukluk, bipolar 1 bozukluğun daha hafif bir formu değildir, ayrı bir tanıdır. Bipolar 1 bozukluğunun manik dönemleri şiddetli ve tehlikeli olabilirken, bipolar 2 bozukluğu olan insanlarda daha uzun süre depresyonda kalabilir.
Bipolar bozukluk her yaşta ortaya çıkabilmesine rağmen, genç yaşlarda veya 20'li yaşların başında teşhis edilir. Belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve semptomlar zaman içinde değişebilir.
Mani ve hipomani iki farklı epizod türüdür, ancak aynı semptomlara sahiptirler. Mani, hipomaniden daha fazla şiddetlidir ve ayrıca işte, okulda ve sosyal aktivitelerde daha belirgin sorunlara ve ilişki güçlüklerine neden olur. Mani ayrıca gerçeklikten kopmayı (psikoz) deneyimlettirebilir.
Hem manik hem de hipomanik dönem bu belirtilerden üç veya daha fazlasını içerebilir, bunlar:
Majör bir depresif dönem, hayatınızın birçok alanını etkileyebilecek önemli bir tıbbi durumdur. İştah ve uyku gibi çeşitli fiziksel işlevlerin yanı sıra ruh hali ve davranışı da etkiler. Çalıştığınız, eğitim gördüğünüz yer, sosyal aktiviteler veya ilişkiler gibi günlük aktivitelerde gözle görülür zorluklara neden olacak kadar şiddetli semptomları içerir. Belirtileri bunları içerir:
Bipolar 1 ve bipolar 2 bozukluklarının semptomları ve belirtileri, kaygılı sıkıntı, melankoli, psikoz veya diğerleri gibi diğer özellikleri içerebilir. Semptomların zamanlaması, karışık veya hızlı döngü gibi tanı etiketlerini içerebilir. Ek olarak, hamilelik sırasında veya dönemlerine göre değişiklik gösteren bipolar semptomlar ortaya çıkabilir.
Bipolar bozukluğun belirtilerini çocuklarda ve gençlerde tanımlamak kolay olmayabilir. Bunların normal iniş çıkışlar mı, stres veya travmanın sonuçları mı, yoksa bipolar bozukluk dışında bir akıl sağlığı sorununun belirtilerimi olduğunu söylemek çoğu zaman kolay değildir.
Çocuklar ve gençler belirgin majör depresif veya manik veya hipomanik dönemlere sahip olabilir, ancak patern bipolar bozukluğu olan yetişkinlerden farklı olabilir. Ve ruh halleri ataklar sırasında hızla değişebilir. Bazı çocuklar, bölümler arasında duygudurum belirtileri olmayan dönemlere sahip olabilir.
Çocuklarda ve gençlerde bipolar bozukluğun en belirgin belirtileri, normal ruh hali değişimlerinden farklı olan şiddetli ruh hali değişimlerini içerebilir.
Çok fazla ruh hallerine rağmen, bu bozukluğa sahip olan insanlar genellikle duygusal dengesizliklerinin kendi hayatlarını ve sevdiklerinin hayatlarını ne kadar bozduğunun farkına varmazlar ve ihtiyaç duydukları tedaviyi alamazlar.
Ayrıca bipolar bozukluğu olan bazı insanlar gibiyseniz, daha üretken olma döngülerinin tadını çıkarabilirsiniz. Bununla birlikte, bu coşkuyu her zaman sizi depresif, yıpranmış ve belki de finansal, yasal veya ilişki sorunları içinde bırakabilecek duygusal bir çöküş izler.
Herhangi bir depresyon veya mani semptomunuz varsa, doktorunuza veya ruh sağlığı uzmanınıza görünün. Bipolar bozukluk kendi kendine iyileşmez. Bipolar bozukluk deneyimi olan bir ruh sağlığı uzmanından tedavi almak, belirtilerinizi kontrol altına almanıza gerçekten yardımcı olabilir.
Bipolar bozukluğu olan kişilerde intihar düşünceleri ve davranışları yaygındır. Kendinize zarar vermeyi, intihar gibi düşünceleri düşünüyorsanız, hemen 112'yi arayın, acil servise gidin.
Bipolar bozukluğun kesin nedeni bilinmemektedir, ancak aşağıdakiler gibi birkaç faktör söz konusu olabilir:
Tedavi edilmezse, bipolar bozukluk hayatınızın her alanını etkileyen ciddi sorunlara neden olabilir, örneğin, bunlar:
Bipolar bozukluk geliştirme riskini artırabilecek veya ilk epizod için tetikleyici olarak hareket edebilecek faktörler şunlardır:
Bipolar bozukluğunuz varsa, bipolar bozuklukla birlikte tedavi edilmesi gereken başka bir sağlık durumunuz da olabilir. Bazı koşullar bipolar bozukluk semptomlarını kötüleştirebilir veya tedaviyi daha az başarılı hale getirebilir. Örnekler şunları içerir:
Bipolar bozukluk teşhisi konduysa, bazı stratejiler küçük semptomların tam mani veya depresyon atakları haline gelmesini önlemeye yardımcı olabilir, bunlar:
Bir zihinsel problem yaşadığınızı düşünüyorsanız bunu ertelemenizi önermeyiz.
Mental tedavinizi ertelerseniz bunlar olabilir:
İntiharların, yaklaşık yüzde 89'unun tedavi edilmeyen bir akıl hastalığına bağlanabileceği tahmin edilmektedir.
Bir akıl hastalığınızın olduğunu düşünüyorsanız, yalnız değilsiniz. Çünkü tedavi olabilmek mümkün! Hemen bugün yardım alabilirsin ve ayrıca durumunun kötüye gitme olasılığını engelleyebilirsin. Unutma, yalnız değilsin. Eğer akıl hastalığı problemi yaşıyorsan, bu akıl hastalığını senin gibi bissürü insanın yaşadığını unutmamalısın.
Herkes akıl hastalığı yaşayabilir. Yardım istemekten asla çekinme.