Psikolog Evim
wave

Bipolar bozukluk (manik depresif)

Genel Bakış

Öncelerden manik depresif olarak isimlendirilen bipolar bozukluk, duygusal yükselişler ve düşüşler içeren aşırı fazla ruh hali değişimlerine sebebiyet verebilen bir mental sağlık halidir.

Depresyona girdiğinizde, kendinizi mutsuz veya umudunuzu yitirmiş bir şekilde hissedebilirsiniz ve çoğu aktivitelere olan ilginizi veya zevkinizi kaybedebilirsiniz. Ruh haliniz mani veya hipomaniye geçtiğinde, enerji dolu veya alışa gelmemiş şekilde sinirli hissedebilirsiniz. Bu ruh hali değişimleri enerjinizi, uykunuzu, aktivitelerinizi hatta sağlıklı düşünebilmenizi dahi etkileyebilir.

Ruh hali değişimleri ara sıra veya yılda birkaç kez ortaya çıkabilir. Birçok insan bazı duygusal belirtiler deneyimlerken, bazıları hiç deneyimleyemeyebilir.

Bipolar bozukluk yaşamınız boyunca sürebilir fakat bir tedavi alarak ruh hali değişimlerinizi ve başka belirtilerinizi kontrol altına alabilirsiniz. Genelikle bipolar bozukluk psikolojik danışmanlık yani bir diğer adıyla psikoterapi ile düzeltilebilir.

Belirtiler

Bipolar bozuklukların birkaç türü vardır. Bunlar depresyon ve hipomani veya mani içerebilirler. Belirtiler, ruh hali ve davranışta tahmin edilemeyen değişikliklere neden olabilir ve bu sayede yaşamda önemli sıkıntı ve güçlüklere sebebiyet verebilir.

  • Bipolar 1 bozukluğu. En az 1 hafta süren manik ataklarla birlikte hemen hastaneye kaldırılma gerektirecek kadar şiddetli manik belirtileri içerebilir. Çoğu zaman, en az 2 hafta süren depresif dönemler de ortaya çıkabilir. Karışık özelliklere sahip depresyon zamanlarıda mümkündür.
  • Bipolar 2 bozukluğu. Bipolar 2 bozukluğunun teşhisi için, birinin en az bir majör depresif dönem ve en az bir hipomanik dönem geçirmesini gerektirir. Bipolar 2 bozukluğuna sahip olan insanlar, çoğu zaman ilk yaşadıkları depresif dönemlerinin bir sonucu olarak tedaviye başvururlar, çünkü hipomanik dönemler genellikle zevkli hissettirir ve hatta çalıştığınız yerde veya eğitim gördüğünüz kurumda performansınızı artırabilir.
  • Siklotimik bozukluk. Siklotimik bozukluk, hipomani ve yüksek derecede ortaya çıkan depresif belirtilerin yanında birçok ruh hali değişimi içeren bipolar bozukluğun daha hafif bir şeklidir. Siklotimi hastaları duygusal iniş çıkışlar yaşarlar, fakat bipolar 1 veya 2 bozukluğundan daha az şiddetli semptomlarla bunu deneyimleyebilirler.
  • Diğer türler. Bunlar örneğin, belirli ilaçlar veya alkolün neden olduğu veya felç gibi sağlıksal bir duruma bağlı olarak ortaya çıkan bipolar ve ilgili bozuklukları içerir.

Lütfen bunu karıştırmayın, bipolar 2 bozukluk, bipolar 1 bozukluğun daha hafif bir formu değildir, ayrı bir tanıdır. Bipolar 1 bozukluğunun manik dönemleri şiddetli ve tehlikeli olabilirken, bipolar 2 bozukluğu olan insanlarda daha uzun süre depresyonda kalabilir.

Bipolar bozukluk her yaşta ortaya çıkabilmesine rağmen, genç yaşlarda veya 20'li yaşların başında teşhis edilir. Belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve semptomlar zaman içinde değişebilir.

Mani ve hipomani nedir

Mani ve hipomani iki farklı epizod türüdür, ancak aynı semptomlara sahiptirler. Mani, hipomaniden daha fazla şiddetlidir ve ayrıca işte, okulda ve sosyal aktivitelerde daha belirgin sorunlara ve ilişki güçlüklerine neden olur. Mani ayrıca gerçeklikten kopmayı (psikoz) deneyimlettirebilir.

Hem manik hem de hipomanik dönem bu belirtilerden üç veya daha fazlasını içerebilir, bunlar:

  • Çok fazla refah ve özgüven duygusu
  • Uyku ihtiyacının azalması
  • Mantıksız kararlar
  • Anormal derecede iyimser, gergin
  • Olağandışı konuşkanlık
  • Dikkat dağınıklığı

Majör depresif dönem

Majör bir depresif dönem, hayatınızın birçok alanını etkileyebilecek önemli bir tıbbi durumdur. İştah ve uyku gibi çeşitli fiziksel işlevlerin yanı sıra ruh hali ve davranışı da etkiler. Çalıştığınız, eğitim gördüğünüz yer, sosyal aktiviteler veya ilişkiler gibi günlük aktivitelerde gözle görülür zorluklara neden olacak kadar şiddetli semptomları içerir. Belirtileri bunları içerir:

  • Mutsuz, boş, umutsuz veya ağlamaklı hissetme gibi depresif ruh hali
  • Kilo alımı veya iştahta azalma veya artış, diyet yapmadan önemli kilo kaybı yaşamak
  • Belirgin ilgi kaybı veya neredeyse tüm aktivitelerden zevk alamama
  • Aşırı uykusuzluk veya aşırı uyku
  • Yorgunluk veya enerji yoksunluğu
  • Huzursuz hissetmek
  • Değersizlik veya yersiz suçluluk duyguları hissetmek
  • İntiharı düşünmek, plan oluşturmak veya intihara teşebbüs etmek
  • Düşünme veya konsantre olma yeteneğinde azalma veya karar verememek

Bipolar bozukluğun diğer özellikleri

Bipolar 1 ve bipolar 2 bozukluklarının semptomları ve belirtileri, kaygılı sıkıntı, melankoli, psikoz veya diğerleri gibi diğer özellikleri içerebilir. Semptomların zamanlaması, karışık veya hızlı döngü gibi tanı etiketlerini içerebilir. Ek olarak, hamilelik sırasında veya dönemlerine göre değişiklik gösteren bipolar semptomlar ortaya çıkabilir.

Çocuklarda ve gençlerde bipolar belirtileri

Bipolar bozukluğun belirtilerini çocuklarda ve gençlerde tanımlamak kolay olmayabilir. Bunların normal iniş çıkışlar mı, stres veya travmanın sonuçları mı, yoksa bipolar bozukluk dışında bir akıl sağlığı sorununun belirtilerimi olduğunu söylemek çoğu zaman kolay değildir.

Çocuklar ve gençler belirgin majör depresif veya manik veya hipomanik dönemlere sahip olabilir, ancak patern bipolar bozukluğu olan yetişkinlerden farklı olabilir. Ve ruh halleri ataklar sırasında hızla değişebilir. Bazı çocuklar, bölümler arasında duygudurum belirtileri olmayan dönemlere sahip olabilir.

Çocuklarda ve gençlerde bipolar bozukluğun en belirgin belirtileri, normal ruh hali değişimlerinden farklı olan şiddetli ruh hali değişimlerini içerebilir.

Ne zaman doktordan yardım almalıyım

Çok fazla ruh hallerine rağmen, bu bozukluğa sahip olan insanlar genellikle duygusal dengesizliklerinin kendi hayatlarını ve sevdiklerinin hayatlarını ne kadar bozduğunun farkına varmazlar ve ihtiyaç duydukları tedaviyi alamazlar.

Ayrıca bipolar bozukluğu olan bazı insanlar gibiyseniz, daha üretken olma döngülerinin tadını çıkarabilirsiniz. Bununla birlikte, bu coşkuyu her zaman sizi depresif, yıpranmış ve belki de finansal, yasal veya ilişki sorunları içinde bırakabilecek duygusal bir çöküş izler.

Herhangi bir depresyon veya mani semptomunuz varsa, doktorunuza veya ruh sağlığı uzmanınıza görünün. Bipolar bozukluk kendi kendine iyileşmez. Bipolar bozukluk deneyimi olan bir ruh sağlığı uzmanından tedavi almak, belirtilerinizi kontrol altına almanıza gerçekten yardımcı olabilir.

Acil yardım ne zaman alınmalı?

Bipolar bozukluğu olan kişilerde intihar düşünceleri ve davranışları yaygındır. Kendinize zarar vermeyi, intihar gibi düşünceleri düşünüyorsanız, hemen 112'yi arayın, acil servise gidin.

Nedenler

Bipolar bozukluğun kesin nedeni bilinmemektedir, ancak aşağıdakiler gibi birkaç faktör söz konusu olabilir:

  • Biyolojik farklılıklar. Bipolar bozukluğu olan insanların beyinlerinde fiziksel değişiklikler olduğu görülmektedir. Bu değişikliklerin önemi günümüzde belli değildir, fakat sonunda nedenlerin tam olarak belirlenmesine yardımcı olabilir.
  • Genetik. Bipolar bozukluk, kardeş veya ebeveyn gibi birinci derece akrabası olan kişilerde daha yaygındır. Araştırmacılar bipolar bozukluğa neden olabilecek genleri hala bulmaya çalışıyorlar.
  • Çevresel. Bazen stresli bir olay, kişinin bipolar bozukluğunu tetikler. Olası tetikleyicilere örnek olarak tıbbi bir problemin başlaması için yeterli olabilir. Bu tür bir olay, bipolar bozukluğu olan kişilerde manik veya depresif bir döneme neden olabilir.

Ortaya çıkarabileceği problemler

Tedavi edilmezse, bipolar bozukluk hayatınızın her alanını etkileyen ciddi sorunlara neden olabilir, örneğin, bunlar:

  • Uyuşturucu kullanımına bağlı sorunlar
  • İntihar veya intihar girişimleri
  • Ekonomik veya yasal sorunlar
  • Zarar görmüş ilişkiler
  • Kötü geçen iş veya okul durumları

Oluşturabilecek faktörler

Bipolar bozukluk geliştirme riskini artırabilecek veya ilk epizod için tetikleyici olarak hareket edebilecek faktörler şunlardır:

  • Uyuşturucu kullanımı, unutmayın alkol ve sigarada uyuşturucudur
  • Bipolar bozukluğu olan ebeveyn veya kardeş gibi birinci derece bir akrabaya sahip olmak
  • Sevilen birinin ölümü veya başka bir travmatik olay gibi yüksek stres yaşamak

Birlikte ortaya çıkanlar

Bipolar bozukluğunuz varsa, bipolar bozuklukla birlikte tedavi edilmesi gereken başka bir sağlık durumunuz da olabilir. Bazı koşullar bipolar bozukluk semptomlarını kötüleştirebilir veya tedaviyi daha az başarılı hale getirebilir. Örnekler şunları içerir:

  • Anksiyete bozuklukları
  • Yeme bozuklukları
  • Dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu
  • Uyuşturucu problemleri
  • Kalp hastalığı, tiroid sorunları, baş ağrısı veya obezite gibi fiziksel sağlık sorunları

Önlem almak

Bipolar bozukluk teşhisi konduysa, bazı stratejiler küçük semptomların tam mani veya depresyon atakları haline gelmesini önlemeye yardımcı olabilir, bunlar:

  • Uyarı işaretlerine dikkat edin. Belirtileri erken ele almak, bölümlerin daha da kötüleşmesini önleyebilir. Bipolar dönemleriniz için onları neyin tetiklediğini belirlemiş olabilirsiniz. Bir depresyon veya mani dönemine girdiğinizi düşünüyorsanız doktorunuzu arayın. Aile üyelerini veya arkadaşlarınızı uyarı işaretlerini izlemeye dahil edin.
  • Uyuşturucu ve alkolden kaçının. Alkol veya uyuşturucu kullanmak semptomlarınızı kötüleştirebilir ve tekrar yaşamayı daha olası hale getirebilir.
  • İlaçlarınızı tam olarak belirtildiği şekilde alın. Tedaviyi durdurmak isteyebilirsiniz ama yapmayın. İlacınızı durdurmak veya dozunuzu kendi başınıza azaltmak, yoksunluk belirtilerine neden olabilir veya semptomlarınız kötüleşebilir veya geri dönebilir.

Tedavi olmak istememek tehlikeli olabilir

Bir zihinsel problem yaşadığınızı düşünüyorsanız bunu ertelemenizi önermeyiz.

Mental tedavinizi ertelerseniz bunlar olabilir:

  • Ruh sağlığı problemleri
  • Kronik fiziksel sağlık problemleri
  • Kronik ağrı
  • İntihar

İntiharların, yaklaşık yüzde 89'unun tedavi edilmeyen bir akıl hastalığına bağlanabileceği tahmin edilmektedir.

Hemen yardım alabilirsin

Bir akıl hastalığınızın olduğunu düşünüyorsanız, yalnız değilsiniz. Çünkü tedavi olabilmek mümkün! Hemen bugün yardım alabilirsin ve ayrıca durumunun kötüye gitme olasılığını engelleyebilirsin. Unutma, yalnız değilsin. Eğer akıl hastalığı problemi yaşıyorsan, bu akıl hastalığını senin gibi bissürü insanın yaşadığını unutmamalısın.

Herkes akıl hastalığı yaşayabilir. Yardım istemekten asla çekinme.


+1000 Görüşme hizmeti verdik.

Bizim için ne diyorlar?

Başta şüphe vardı. Sonrasında çok memnun kaldım, yaklaşımları o kadar sıcak ve samimi ki. Herkese gönül rahatlığıyla denemelerini tavsiye ederim. 😊
Gülşah
verified-icon Onaylı Yorum
Size çok teşekkür ederim, görüşme çok güzel geçti. Bu kadar çok etkisi olabileceğini düşünememiştim. Daha ilk görüşmede farkı gayet hissettim. 🤗
Anonim
verified-icon Onaylı Yorum
Telefondan psikolog ilk defa denedim ve gayet yalnız olmadığımı fark ettim. Konuştuğum psikolog beni mutlu etti. 😊😇 Gerçekten ilginiz harika.
Anonim
verified-icon Onaylı Yorum










soru